Trening Zastępowania Agresji (TZA) został stworzony przez Arnolda P. Goldsteina, Barry’ego Glicka oraz Johna C. Gibbs’a w latach 80 w Stanach Zjednoczonych.
Trening Zastępowania Agresji (TZA, z ang. Aggression Replacement Training, ART) to program terapeutyczny, który ma na celu zmniejszenie zachowań agresywnych i poprawę umiejętności społecznych u osób, które mają trudności w kontrolowaniu swojej złości. Program ten zyskał popularność na całym świecie i jest stosowany w wielu krajach, zarówno w pracy z młodzieżą, jak
i dorosłymi, którzy mają problemy z kontrolą emocji i agresją.
Źródła agresji mogą być różnorodne i wynikać zarówno z czynników wewnętrznych, jak
i zewnętrznych. Wśród przyczyn agresji wyróżniamy: czynniki biologiczne, takie jak genetyka, neurochemia lub hormony. Niektóre osoby mogą mieć większą predyspozycję do agresywnych zachowań z powodu uwarunkowań genetycznych.
TRENING ZASTĘPOWANIA AGRESJI SKŁADA SIĘ Z TRZECH GŁÓWNYCH KOMPONENTÓW:
1. Trening umiejętności prospołecznych – uczestnicy uczą się, jak zachowywać się w sposób społecznie akceptowalny, zamiast działać impulsywnie i uciekać się do agresji, uczą się rozwiązywać problemy w sposób konstruktywny.
2. Trening kontroli złości – ten element programu uczy uczestników, jak rozpoznawać sygnały ostrzegawcze związane z gniewem i jak go kontrolować poprzez techniki relaksacyjne, zmiany w myśleniu i inne strategie, które pomagają uniknąć wybuchów agresji.
3. Trening wnioskowania moralnego – ma na celu rozwój umiejętności myślenia
o konsekwencjach własnych działań oraz zwiększenie empatii. Uczestnicy uczą się rozumienia perspektywy innych osób i podejmowania bardziej odpowiedzialnych decyzji moralnych.
CZYM BĘDZIEMY SIĘ ZAJMOWAĆ PODCZAS TRENINGU UMIEJĘTNOŚCI PROSPOŁECZNYCH ?
Oto podstawowe cele i aspekty treningu umiejętności prospołecznych:
1. Nauka odpowiednich zachowań – uczestnicy uczą się, jak zachowywać się w różnych sytuacjach społecznych w sposób akceptowalny i pozytywny. Obejmuje to takie umiejętności, jak nawiązywanie kontaktu, współpraca, asertywność oraz radzenie sobie z odrzuceniem.
2. Praktyką w bezpiecznym środowisku – trening odbywa się zwykle w grupach, gdzie uczestnicy mogą w praktyce ćwiczyć nowe umiejętności, symulując sytuacje społeczne. Dzięki temu mogą popełniać błędy i uczyć się na nich, zanim zastosują te umiejętności w rzeczywistych sytuacjach.
3. Modelowanie zachowań – prowadzący trening często odgrywają role modeli, pokazując, jak powinna wyglądać odpowiednia reakcja w danej sytuacji. Uczestnicy mogą obserwować
i naśladować te pozytywne wzorce.
4. Odgrywanie ról – ważną częścią treningu jest odgrywanie scenek, w których uczestnicy ćwiczą umiejętności społeczne, takie jak negocjowanie, rozwiązywanie konfliktów czy wyrażanie swojego zdania w sposób asertywny. Dzięki temu uczą się radzić sobie w sytuacjach, które mogą wywoływać frustrację lub agresję.
5. Informacja zwrotna – uczestnicy otrzymują informacje zwrotne zarówno od prowadzących, jak i od innych uczestników treningu. Feedback pomaga im zrozumieć, co robią dobrze, a co jeszcze wymaga poprawy.
6. Nauka krok po kroku – w trakcie treningu uczestnicy uczą się poszczególnych kroków
w interakcjach społecznych. Na przykład, jeśli tematem treningu jest „prośba o pomoc”, uczestnicy uczą się, jak rozpocząć rozmowę, jak wyrazić swoją prośbę i jak odpowiednio reagować
na odpowiedź rozmówcy.
CZYM JEST TRENING KONTROLI ZŁOŚCI ?
Trening kontroli złości, jest to element treningu, którego celem jest nauczenie uczestników, jak rozpoznawać i kontrolować swoją złość, zanim doprowadzi ona do agresywnych lub destrukcyjnych zachowań, koncentruje się na rozwijaniu umiejętności zarządzania emocjami,
w szczególności złością, poprzez świadome i konstruktywne strategie reagowania na frustrację. Trening kontroli złości podobnie jak trening umiejętności prospołecznych polega na dyskusji, modelowaniu czyli odgrywaniu scenek i regularnym ćwiczeniu poza salą treningową.
Ważnym elementem treningu jest też nauka technik, które pomagają kontrolować złość
i opanować emocje ten krok nazywamy reduktorem złości.
Monit to kolejny element w treningu kontroli złości, ma charakter delikatnego przypomnienia
i służy jako „sygnał” do zastosowania nauczonych technik w praktyce.
Po monitach następuje refleksja lub inaczej myślenie o przyszłości to technika, która pomaga uczestnikom przewidywać konsekwencje swoich działań i podejmować decyzje, które są zgodne
z ich długoterminowymi celami, a nie tylko chwilowymi impulsami.
Ostatnim elementem treningu kontroli złości jest samoocena. Odgrywa ona kluczową rolę, ponieważ pomaga uczestnikom zwiększać świadomość własnych reakcji emocjonalnych
i monitorować postępy w opanowywaniu złości.
Trening kontroli złości często obejmuje odgrywanie ról, tzw scenek, w których uczestnicy ćwiczą nowe umiejętności w bezpiecznym i kontrolowanym środowisku. Dzięki temu mogą zobaczyć, jak radzą sobie z trudnymi emocjami, zanim zastosują te techniki w rzeczywistych sytuacjach. Celem Treningu kontroli złości jest pomoc uczestnikom w zrozumieniu, że złość jest naturalną emocją, ale nie musi prowadzić do destrukcyjnych działań. Dzięki nabytym umiejętnościom uczestnicy uczą się kontrolować swoje reakcje emocjonalne, co pozwala im lepiej radzić sobie z frustracją i unikać agresywnych zachowań.
CZYM JEST TRENING WNIOSKOWANIA MORALNEGO ?
Trening wnioskowania moralnego to analiza dylematów moralnych, rozważanie konsekwencji działań, rozwijanie empatii i odpowiedzialności. Trening wnioskowania moralnego to proces, który ma na celu rozwijanie zdolności uczestników do podejmowania bardziej odpowiedzialnych i etycznych decyzji, zwłaszcza w trudnych sytuacjach społecznych. Jest
to trzeci kluczowy element Treningu Zastępowania Agresji (TZA), który koncentruje się na rozwoju empatii i zrozumieniu innych ludzi. Ta część ma na celu zmniejszenie egocentrycznego myślenia oraz promowanie postaw prospołecznych